اردیبهشت 10, 1403

گشتی در کاروانسرای تاریخی شیخ علیخان نصف جهان

کاروانسراای ایران هم چون بازارای ایران، قناتای ایران، مساجد ایران، حمامای ایران، کاخای ایران، موزه های ایران، آب انبارهای ایران و هزاران اثر تاریخی و باستانی، دیدنی و دنیایی از داستانا و گفته های شنیدنی داره که در کتابای تاریخی و سفرنامها از زمان ناصر خسرو قبادیانی تا عصر ایرانگردی ادوارد براون انگلیسی، مورد استفاده و استقبال ایرانگردان قرار می گرفت. نصف جهان، یکی از جاهاییه که کاروانسراهای تاریخی زیادی داره و کاروانسرای تاریخی شیخ علیخان، تنها مشتی نمونه خرواره که اسفند ۱۳۶۴ ثبت ملی گردید.

ایران کاروانسراهای تاریخی زیادی داره که در گذشته به عنوان مامنی امن اقامتگاهی راحت واسه مسافران خسته در راه ایجاد می کردن. یکی از کاروانسراهای دیدنی ایران در استان اصفهان قرار گرفته: کاروانسرای شیخ علیخان که از کاروانسراهای باشکوه زمان خود بوده و گروه های سیاسی زیاد در اون اتراق می کردن. اگه به نصف جهان رفتید، حموم اعجاب انگیز شیخ بهایی رو هم تماشا کنین که مثل منار جنبان و منارهای دارالضیافه و عالی قاپو، رمز و رازهای بسیاری در خود نهفته داره.

ایران در شاهراه بازرگانی شرقی‌‌ غربی واقع شده به خاطر همین در گذشته واسه رفت و اومد کاروانیان مسیرهای زیادی درست شد و واسه استراحت مسافران هم کاروانسراهایی با معماری جذاب بنا شدن که امروز از مهمترین آثار تاریخی ایران ان.  دشت وسیع برخوار در شمال اصفهان با قدمت تاریخی و فرهنگی از مهم ترین مناطق حاشیه ‌ای اصفهانه، دشتی که در اون کاروانسراهایی واسه اوایل اسلام و دوره ایلخانی هم پیدا می شه و همین بناها خوب قدمت این ناحیه رو نشون میدن.

وجود کاروانسراهای فراوون در این دشت نشون میده که در گذشته مسیرهای رفت و اومد خیلی از این منطقه عبور می کرده.

کاروانسراهای عصر صفوی

در دوره صفوی به راه و مسیرهای ارتباطی اهمیت زیادی داده می شد و از طرفی در اون زمان اصفهان، پایتخت بود پس مطمئنا در این نقطه کاروانسراهای زیادی درست شده.
کاروانسراهایی که در منطقه برخوار هستن معماری جذابی دارن و خوب اهمیت اقتصادی، ارتباطی و تجاری این منطقه رو ثابت می کنن.

از نظر نوع پلان، این کاروانسراها از نوع چهار ایوانی هستن. فاصله کم این نقطه تا اصفهان، پایتخت صفویان باعث شده این کاروانسراها معماری خیلی مهم و دیدنی داشته باشن. اصفهان واسه اتصال به مناطق غربی راه های زیادی داشته که یکی از اونا از دشت برخوار می گذشته س، راهی که بین اصفهان و شهرهای بروجرد، گلپایگان، کرمانشاه، بغداد، نجف، کربلا و … رابطه ایجاد می کرد.

کاروانسرای شیخ علیخان اولین استراحتگاهی بود که در این راه ساخته شد و پس از اون کاروانسراهای صفوی حسنیچه و صفوی مادر شاه ایجاد شدن و در ادامه راه به گلپایگان و بروجرد منتهی می شد و از این نقاط به سمت نواحی غربی می رفته.

نوشته دیگر :
آلاسکا؛ زندگی در شمالی ترین نقطه ایالات متحده در فصل زمستان چگونه است؟
کاروانسرای شیخ علیخان اصفهان کجاس؟

کاروانسرای شیخ علیخان در روستای چاله‌ مشکی (جهاد ‌آباد) در ۴۰ کیلومتری شمال غرب اصفهان واقع شده و بنایی لوکس و باشکوه بوده چون گروه های سیاسی و رسمی کشورای اروپایی و همینطور میهمانان خارجی، قبل از ورود به اصفهان در این کاروانسرا پذیرایی و اسکان می شدن. از اونجایی که کاروانسرای شیخ علیخان در اون زمان شکوهی عالی داشته در سفرنامه تعدادی از جهانگردان توصیف معماری اون آورده شده.

کاروانسرای شیخ علیخان رو میشه کاروانسرایی سلطنتی نامید چون بعضی وقتا حتی پادشاهان صفوی هم یه مدت رو در اون می موندن. سردر ورودی در بخش جنوبی قرار داره و در دو طرف اون ۱۲ طاق ‌نما دیده میشه. درگاه ورودی به وسیله راهرویی به حیاط داخلی رابطه پیدا می کنه.
دو حیاط هشت ضلعی کوچیک در دو طرف سرسرای ورودی و در نزدیکی کناره‌ های بنا دیده می شه که شباهت زیادی به هم دارن و تنها فرق اونا راه داشتن حیاط جنوبی به سرسراه.

این دو حیاط کوچیک که در محاصره  حجره‌ها و ایوانچه‌ ها هستن شاید جایی مخصوص زمان زنان بوده.
دلیل این نظریه اینه که کارونسرای شیخ علیخان در راه کاروان‌ های زیارتی بوده و شاه و زنان حرمسرا هم در اون اسکان داشتن. هر کدوم از حجره ها واسه یه خونواده در نظر گرفته می شد.

حیاط بزرگ داخلی بنا دارای چهار گوشه پخه و اتاق‌هایی با ایوانی در جلو گرداگرد اونو محاصره کردن. پشت ایوون بزرگ شمالی، دو تالار ایجاد شده؛ تالار جلویی ظاهری مستطیلی داره و در سه طرف کمرپوش شده و شکلی دو طبقه به خود گرفته. این تالار با سه درگاه به تالار پشتی رابطه پیدا می کنه.
تالار پشتی هم ظاهری مستطیلی داره و شاید محل اقامت پادشاه بوده و در وقتی که پادشاه در کاروانسرا نبود سفرا به این محل منتقل می شدن.

اگه به این کاروانسرا قشنگتر رفتید، تصاویر و نظرات خود رو از راه کامنت یا کانالای ما در شبکه های اجتماعی بفرستین.